Κάταγμα ονομάζεται «η λύση της συνέχειας ενός οστού» και είναι η επιστημονική ορολογία που χρησιμοποιείται για το «σπάσιμο» ή το «ράγισμα» σε κάποιο κόκαλο. Υπάρχουν πολλά είδη καταγμάτων. Μερικά από αυτά είναι το συντριπτικό, το συμπιεστικό, το λοξό κ.ά. Καθένα από αυτά αντιμετωπίζεται διαφορετικά ανάλογα με τη σοβαρότητα του τραυματισμού και με το μέρος του σώματος στο οποίο συμβαίνει. Τα κατάγματα προκαλούνται από τραυματισμούς στην καθημερινότητα ή τον αθλητισμό. Στα αίτια συμπεριλαμβάνονται παθήσεις όπως είναι η οστεοπόρωση ή η ατελής οστεογένεση κ.α.
Συνήθη συμπτώματα είναι:
ο πόνος,
το οίδημα,
η αδυναμία κίνησης του μέλους και
η ευαισθησία στην αφή.
Η έκταση των συμπτωμάτων εξαρτάται από τη θέση και τη σοβαρότητα του κατάγματος.
Η πώρωση ενός κατάγματος είναι μια μακροχρόνια διαδικασία κατά την οποία απομακρύνονται όλα τα προβληματικά στοιχεία από το καταχθέν οστό και σιγά-σιγά εναποτίθεται νέος οστίτης ιστός. Η ηλικία είναι ένας παράγοντας που παίζει μεγάλο ρόλο τόσο στο χρόνο που απαιτείται για την πώρωση όσο και στην ποιότητα του νεοσχηματισθέντος οστού. Παρόλα αυτά υπάρχουν κάποιες γενικές αρχές οι οποίες πρέπει να τηρούνται από τους ασθενείς για την καλύτερη και πιο αποτελεσματική αποκατάστασή τους.
Αντιμετώπιση καταγμάτων
Η αντιμετώπιση των καταγμάτων είναι είτε συντηρητική είτε χειρουργική. Στην πρώτη εφαρμόζεται γύψος ή νάρθηκας στο μέλος. Συνήθως, παρέχονται φάρμακα και συστήνεται ξεκούραση, αποφυγή βάδισης ή αποφυγή άρσης βάρους στο πάσχον μέλος. Επιπλέον, προτείνεται φυσικοθεραπεία για κάποιο χρονικό διάστημα που ποικίλει ανάλογα με το κάταγμα. Στη χειρουργική αντιμετώπιση εφαρμόζεται οστεοσύνθεση, δηλαδή ειδικές λάμες και βίδες που συγκρατούν το οστό σε σωστή θέση. Κατά τη διάρκεια της πώρωσης του κατάγματος, τη φάση δηλαδή όπου από τα δύο άκρα του οστού δημιουργείται καινούριος ιστός, συνίσταται ακινησία ώστε να αναδομηθεί σωστά, γρήγορα και εύκολα το σπασμένο οστό.
Άσκηση και κάταγμα
Όταν κάποιος έχει κάταγμα, συνήθως δίνεται η εντολή πχ. «τέντωσε ή λύγισε το χέρι σου τόσο πολύ σα να θες να σπάσεις το γύψο». Του ζητάμε δηλαδή να εκτελέσει ισομετρική άσκηση, η οποία έχει αποδειχθεί πως:
α. διατηρεί το μυϊκό σύστημα σε εγρήγορση και άρα προλαμβάνει ατροφίες,
β. προετοιμάζει το μέλος για την αποκατάσταση, διευκολύνοντας έτσι το έργο του φυσικοθεραπευτή.
Για τους ίδιους λόγους θεωρείται απαραίτητο να κινεί τις αρθρώσεις που δε βρίσκονται μέσα στο γύψο όπως πχ. τα δάκτυλα των χεριών ή των ποδιών. Επιπλέον, έχει αποδειχτεί ότι το να φαντάζεται κανείς στην κίνηση που προσπαθεί να εκτελέσει και να συγκεντρώνεται σε αυτήν όταν την εκτελεί βελτιώνει το αποτέλεσμα. Για παράδειγμα, σε μια έρευνα βρέθηκε ότι άτομα με κατάγματα καρπού που φαντάζονταν την κίνηση του χεριού τους είχαν βελτίωση 2%.
Προσοχή!
Στόχος αυτού του άρθρου είναι να ενημερωθείτε για τη βελτίωση της αποκατάστασης ενός κατάγματος. Παρόλα αυτά, ΠΑΝΤΑ να συμβουλεύεστε το γιατρό και τον φυσικοθεραπευτή σας για τη σωστή και ασφαλή εκτέλεση των ασκήσεων.
Θυμηθείτε:
Κάθε κάταγμα είναι διαφορετικό, πράγμα που σημαίνει ότι ως κάταγμα ακολουθεί κάποιες γενικές αρχές που είναι ίδιες για όλους αλλά ανάλογα με το σημείο που έχει συμβεί και τη σοβαρότητα της κατάστασης μπορεί να έχει ιδιαιτερότητες που να απαιτούν μεγαλύτερη προσοχή.
Το παραπάνω άρθρο δημοσιεύτηκε στην τοπική εφημερίδα “Πρωϊνός Λόγος” στις 01-02-2009 και τη συγγραφική επιμέλεια είχε η Δρ. Κωνσταντίνα Χάνου – Τσόγια
