Για να μην κάνετε τη ζωή σας ποδήλατο…
“Το ποδήλατο είναι η ευγενέστερη ανακάλυψη του ανθρωπίνου είδους.”
William Saroyan, Αμερικανός Θεατρικός Συγγραφέας
Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Ποδηλάτου (3 Ιουνίου), ίσως είναι η πιο κατάλληλη στιγμή να μιλήσουμε για την εργονομία και τη σωστή χρήση του ποδηλάτου! Το ποδήλατο αποτελεί τον πιο συχνό τρόπο μετακίνησης, τουλάχιστον σε ό,τι αφορά στην πόλη μας. Παράλληλα αποτελεί ένα υγιεινό μέσο μεταφοράς τόσο για τον πλανήτη μας, όσο και για εμάς τους ίδιους. Πράγματι, εκτός από το ότι μας μεταφέρει όπου θέλουμε ανέξοδα, ταυτόχρονα μας γυμνάζει αερόβια, προσθέτοντας χρόνια υγείας στην πλάτη μας!
Συχνά λάθη
Τα πιο συχνά λάθη που συναντώ όταν κινούμαι στην πόλη μου, έχουν να κάνουν με το ύψος και το μέγεθος της σέλας και το μέγεθος του σκελετού του ποδηλάτου. Παρατηρώ κάποιους μεγαλόσωμους άνδρες να χρησιμοποιούν το ποδήλατο της συζύγου ή του παιδιού τους! Η εικόνα αυτή, εκτός από το ότι είναι αστεία, πραγματικά μπορεί να δημιουργήσει προβλήματα στο σώμα τους. Το ίδιο συμβαίνει και αν κάποιος μικρόσωμος χρησιμοποιήσει ένα ποδήλατο με μεγαλύτερο σκελετό. Αυτό παρατηρείται συχνά στους γονείς, οι οποίοι αγοράζουν τεράστια ποδήλατα στα παιδιά τους για λόγους οικονομίας χρόνου και χρημάτων. Ένα ποδήλατο και καλό από το δημοτικό μέχρι τον Λύκειο!
Ένας μεγαλύτερος σκελετός μπορεί να προκαλέσει σοβαρές βλάβες στη σπονδυλική στήλη. Αυτό συμβαίνει γιατί χάνει τα φυσιολογικά κυρτώματα που έχει σε όλο της το μήκος, όπως για παράδειγμα τη λόρδωση στη μέση. Πιο συγκεκριμένα, όλος ο κορμός βρίσκεται σε θέση διάτασης. Συνήθως σκύβετε για να φτάνετε το τιμόνι και γέρνετε αρκετά στο πλάι για να φτάνετε τα πετάλια, ενώ ο αυχένας σας έχει τη χειρότερη θέση που θα μπορούσε. Προβλήματα μπορεί να δημιουργηθούν επίσης και από έναν μικρότερο σκελετό, αφού η σπονδυλική στήλη βρίσκεται σε συμπίεση. Αυτές οι δύο καταστάσεις οδηγούν σε τραυματισμούς, από τις δονήσεις και τους κραδασμούς που υφίσταται το σώμα κατά τη διάρκεια της ποδηλάτησης. Ένα παράδειγμα μικροτραυματισμού θα μπορούσε να είναι η πτώση σε κάποια λακκούβα στον δρόμο και από τέτοιες έχουμε άφθονες!
Συμβουλές
Ας δούμε τα πιο συχνά λάθη που συμβαίνουν όταν χρησιμοποιείτε ένα κλασσικό ποδήλατο πόλης αναλυτικά και ας τα διορθώσουμε:
Μη χρησιμοποιείτε το ποδήλατο κάποιου άλλου ατόμου, εκτός και αν έχει παρόμοιο σωματότυπο με εσάς.
Σέλα
Επιλέξτε τη σωστή θέση στη σέλα. Ένα απλό τεστ, όχι απόλυτα ακριβές, μα κατάλληλο για τη χρήση για την οποία προορίζεται μέσα στην πόλη, είναι το εξής. Κατεβείτε και σταθείτε στο πλάι από το ποδήλατό σας. Η σέλα σας θα πρέπει να βρίσκεται περίπου στο ύψος της λεκάνης σας. Στη συνέχεια, ανεβείτε πάνω στο ποδήλατο και κατεβάστε το πετάλι τέρμα κάτω, πατώντας το με την πτέρνα σας και ευθυγραμμίζοντας τον άξονά του με τον άξονα του σκελετού. Αν το πόδι σας είναι τεντωμένο σε αυτήν τη θέση χωρίς όμως να σας δυσκολεύει, τότε η σέλα σας έχει την κατάλληλη θέση. Με αυτόν τον τρόπο, τα γόνατα κατά την ποδηλάτηση σχηματίζουν μέγιστη γωνία τις 90ο, διαφορετικά καταπονούνται οι αρθρώσεις.
(Μπορείτε να διαβάσετε περισσότερα σχετικά με τους διάφορους τρόπους ελέγχου της σέλας εδώ).
Έχετε υπόψη σας ότι η γυναικεία λεκάνη διαφέρει ως προς την ανδρική, τόσο σε μέγεθος όσο και σε φάρδος, γεγονός που θα πρέπει να ληφθεί υπόψη κατά την επιλογή σέλας. Οι γυναίκες χρειάζονται πιο φαρδιά σέλα, ώστε να ξεκουράζεται πιο σωστά επάνω της η λεκάνη τους.
Τιμόνι
Το ύψος από το τιμόνι θα πρέπει να είναι περίπου στο ίδιο ύψος με τη σέλα ή και ψηλότερο (max 10 εκ), ώστε κατά την ποδηλάτηση ο κορμός να είναι σχετικά όρθιος ή/και η μέση να διατηρείται σε ουδέτερη θέση. (Υπενθύμιση: μιλάμε για καθημερινούς ποδηλάτες που χρησιμοποιούν το ποδήλατο ως μέσο μετακίνησης, όχι για αθλητές).
Οι αγκώνες σας θα πρέπει να είναι τεντωμένοι και οι ώμοι σας να σχηματίζουν ορθή γωνία με τον κορμό σας. Με αυτόν τον τρόπο, το φορτίο διανέμεται σωστά στον κορμό, ενώ παράλληλα δεν καταπονούνται οι καρποί σας και η ποδηλάτηση γίνεται πιο ξεκούραστη.
Ένα ακόμη τεστ που μπορείτε να κάνετε είναι να ανεβείτε στο ποδήλατο, να πάρετε τη θέση ποδηλάτησης που παίρνετε συνήθως και να αφήσετε τα χέρια σας (να βάλετε δηλ. όλο σας το βάρος στον κορμό). Αν μπορείτε να μείνετε για λίγο σε αυτήν τη θέση χωρίς κόπο, τότε αυτή είναι η σωστή. Αν όχι, τότε θα πρέπει να προβείτε σε ρυθμίσεις στη θέση της σέλας και του τιμονιού.
Γενικά tips
Προτιμήστε το «γυναικείο» ποδήλατο, δηλαδή χωρίς τον οριζόντιο άξονα, ώστε να μπορείτε να το χειριστείτε καλύτερα και να μπορείτε να κατέβετε εύκολα σε περίπτωση που κάτι πάει στραβά.
Τοποθετήστε καλαθάκι ή σχάρα ώστε να μεταφέρετε τα ψώνια σας εκεί. Αυτό σας βοηθά να μετακινήστε έχοντας καλύτερη ισορροπία και μειώνει τον κίνδυνο της πτώσης από την τοποθέτηση της σακούλας μονόπλευρα στο τιμόνι. Αν δεν υπάρχει η παραπάνω δυνατότητα, μοιράστε τις σακούλες εξίσου και στα δυο χερούλια.
Και θυμηθείτε:
Παραμένουμε συγκεντρωμένοι στη διαδρομή μας και προτιμάμε τη χρήση του ποδηλατοδρόμου (όπου υπάρχει)!
Διαθέτουμε όλα τα απαραίτητα αξεσουάρ (κράνος, φώτα, κουδουνάκι) για την ασφάλειά μας.
Οδηγούμε προσέχοντας τους οδηγούς και τους πεζούς για την αποφυγή ατυχημάτων.
Απολαύστε τη μετακίνησή σας με το ποδήλατο προστατεύοντας το σώμα σας από τραυματισμούς και ταυτόχρονα γυμνάζοντάς το.
Ευτυχισμένη Παγκόσμια Ημέρα Ποδηλάτου!
Το παρόν άρθρο δημοσιεύτηκε στο ηλεκτρονικό περιοδικό Design στις 03/06/2020.
