Λεμφοίδημα και πώς να το διαχειριστείτε
Το λεμφοίδημα είναι μια παθολογική κατάσταση στην οποία τα λεμφαγγεία είτε είναι πολύ λίγα είτε δε λειτουργούν σωστά. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να μην μπορούν να μεταφέρουν επαρκώς τη λέμφο στην αιματική κυκλοφορία. Υπάρχουν δύο είδη λεμφοιδήματος:
α. το πρωτογενές, το οποίο έχει άγνωστη αιτιολογία και μπορεί να ενεργοποιηθεί από ασήμαντη αφορμή (πχ. γρατζουνιά από λουλούδι), και
β. το δευτερογενές, το οποίο σχετίζεται με τραυματισμούς ή χειρουργεία, όπως συμβαίνει για παράδειγμα σε επέμβαση αφαίρεσης λεμφαδένων λόγω κακοήθειας του μαστού. Το λεμφοίδημα αποτελεί μια χρόνια μη αναστρέψιμη κατάσταση, η οποία, δυστυχώς, δε θεραπεύεται. Μπορεί όμως να αντιμετωπιστεί και να διατηρηθεί σε μια σταθερή κατάσταση με τη βοήθεια του φυσικοθεραπευτή αλλά και μέσω της καθημερινής αυτοθεραπείας του ασθενή.
Η διαχείριση του λεμφοιδήματος
Η θεραπεία περιλαμβάνει δύο φάσεις: α. τη φάση αποσυμφόρησης και β. τη φάση συντήρησης. Κατά την πρώτη φάση, ο ασθενής υπόκειται σε λεμφική παροχέτευση δια των χειρών (μέθοδος Vodder). Επιπλέον, εφαρμόζεται λεμφική συμπιεστική περίδεση με πολλαπλά στρώματα υλικών. Η παραπάνω διαδικασία πραγματοποιείται σε καθημερινή βάση για περίπου 8-12 συνεδρίες. Αυτό γίνεται με σκοπό την αποσυμφόρηση του οιδήματος σε όσο το δυνατό μεγαλύτερο βαθμό. Κατά τη δεύτερη φάση, ο ασθενής εφαρμόζει καθημερινά την αυτοθεραπεία του και επισκέπτεται συχνά τον φυσικοθεραπευτή του για επανέλεγχο, προκειμένου να διατηρήσει σταθερή την κατάσταση του οιδήματος. Η συχνότητα του επανελέγχου καθορίζεται από τον ειδικό.
Η αυτοθεραπεία σχετίζεται με δραστηριότητες, στις οποίες έχει εκπαιδευτεί να εκτελεί ο ασθενής σε καθημερινή βάση από το φυσικοθεραπευτή του, ώστε να διατηρεί το μέλος του στην καλύτερη δυνατή κατάσταση, μειώνοντας, έτσι, τόσο το κόστος της θεραπείας του, όσο και τις συνεχείς υποτροπές στην κατάσταση του οιδήματος.
Αυτοθεραπεία
Συγκεκριμένα, η αυτοθεραπεία περιλαμβάνει:
Α. χρήση ελαστικής κάλτσας/ κολάν
Είναι θεμιτό να φοριέται η ειδική ελαστική κάλτσα/κολάν ή το μανίκι/γάντι σε καθημερινή βάση από το πρωί μέχρι το βράδυ πριν τον ύπνο. Δεν πρέπει να αφαιρείται καθόλου μέσα στην ημέρα, μέχρι ο φυσικοθεραπευτής να δώσει οδηγίες σχετικά με το χρόνο και τη διάρκεια αφαίρεσής του.
Β. Καθημερινή άσκηση
 |
| Image credit to: www.ryderwear.com |
Η άσκηση σε καθημερινή βάση και μάλιστα αρκετές φορές μέσα στην ημέρα είναι άκρως απαραίτητη για την καλή λειτουργία του υπό βλάβη μέλους. Η έλλειψη κίνησης διευκολύνει τη στάση της λέμφου και την αλλαγή της σύστασης του οιδήματος. Η αερόβια άσκηση (περπάτημα, ποδήλατο, ελλειπτικό) και οι ασκήσεις ενδυνάμωσης με μικρό βάρος ή με το βάρος του σώματος, διάρκειας συνολικά 1 ώρας είναι ίσως ο καλύτερος συνδυασμός για την αποτελεσματική λειτουργία του μέλους.
Γ. Μάλαξη
Ο ασθενής έχει εκπαιδευτεί σε μια ρουτίνα παροχέτευσης, την οποία οφείλει να εκτελεί καθημερινά (κινήσεις ώμων, πιέσεις λεμφαδένων, μετακινήσεις λέμφου προς τους υγιείς λεμφαδένες, τεχνικές κοιλιάς). Αυτό είναι απαραίτητο ώστε να διατηρεί το οίδημα σταθερό σε σύσταση και ποσότητα αλλά και για να ελέγχει καθημερινά η κατάστασή του.
Δ. Σωστή θέση του μέλους
Κατά την ανάπαυση, το χέρι/πόδι πρέπει να τοποθετείται σε σωστή θέση, δηλ. να ακουμπά ολόκληρο στο τραπέζι ή στο κρεβάτι ή στο μπράτσο ενός καναπέ ή πάνω σε μαξιλάρια (να μην κρέμεται). Καλό είναι, συχνά, να γίνονται κινήσεις στα δάκτυλα και τον καρπό ή τον αστράγαλο, αντίστοιχα, για την ενεργοποίηση της μυϊκής αντλίας και άρα την παροχέτευση της λέμφου.
Γενικές οδηγίες προστασίας για το λεμφοίδημα
Ο ασθενής καλό είναι να θυμάται πως το μέλος που έχει το λεμφοίδημα είναι ιδιαίτερα ευαίσθητο. Έτσι, θα πρέπει:
Να φορά γάντια και μακριά μανίκια στις δουλειές του κήπου. Προσοχή σε γρατζουνιές και φυτά που προκαλούν αλλεργίες.
Να χρησιμοποιεί ειδικά «σπρέι» για τα κουνούπια και να αποφεύγει τσιμπήματα από έντομα.
Να φορά πάντα μακριά μανίκια και αντιηλιακό και να αποφύγει την έκθεση του μέλους στον ήλιο.
Να φροντίζει καθημερινά την υγιεινή του μέλους, να πλένει και να σκουπίζει καλά το μέλος, ειδικά ανάμεσα στα δάκτυλα, τον αγκώνα/ γόνατο και τη μασχάλη και να εφαρμόζει ενυδατική κρέμα.
Να φορά φαρδιά ρούχα και εσώρουχα για να διευκολύνει τη ροή της λέμφου.
Να αποφεύγει τις ενέσεις και τη μέτρηση της πίεσης στο πάσχον χέρι.
Να αποφεύγει κοσμήματα στο πάσχων χέρι.
Να μη μεταφέρει βαριά αντικείμενα με το πάσχων χέρι (1-2 κιλά βάρους).
Να μην εκτελεί μονότονες κινήσεις για μεγάλο χρονικό διάστημα (πχ. κέντημα). Επιτρέπονται μόνο με μεγάλα διαλείμματα στο ενδιάμεσο.
Για περισσότερες πληροφορίες επισκεφτείτε τις υπηρεσίες μας.
της ξεκούραστης εργασίας και της προστασίας από δυσάρεστες ενοχλήσεις. Η επιλογή της εξαρτάται κυρίως από το είδος της εργασίας στην οποία απασχολείται ο εργαζόμενος.
αριστερά από το σώμα. Σε αυτήν την περίπτωση, το κεφάλι αναγκάζεται να κάνει συχνά στροφές. Αυτό έχει ώς συνέπεια όχι μόνο να επιδεινώνει ήδη υπάρχοντα μυοσκελετικά προβλήματα αλλά να δημιουργεί και νέα. Σκεφτείτε για παράδειγμα έναν τραπεζικό υπάλληλο: πόσες στροφές κάνει την ημέρα όταν κοιτάζει μια τον πελάτη και μια την οθόνη; Μάλιστα, η οθόνη συνήθως βρίσκεται για λόγους οικονομίας χώρου πλάγια και ψηλά σε σχέση με τα μάτια του! Τέτοιες συνθήκες εργασίας μπορεί να οδηγήσουν σε σοβαρές παθολογίες στον αυχένα με συμπτώματα όπως ζαλάδες, πονοκεφάλους και διαταραχές της όρασης.
