Το λεμφικό σύστημα αποτελείται από ένα δίκτυο αγγείων, που ονομάζονται λεμφαγγεία. Σκοπός τους είναι η μεταφορά του νερού, του λίπους, των μεσοκυττάριων πρωτεϊνών και υπολειμμάτων των κυττάρων (της λέμφου όπως ονομάζεται) προς την αιματική κυκλοφορία. Η μεταφορά αυτή επιτυγχάνεται:
α. μέσω της σύσπασης των λεμφαγγείων,
β. με τη βοήθεια της αναπνοής,
γ. μέσω της σύσπασης των μυών (μυϊκή αντλία) και
δ. μέσω της κίνησης των αρθρώσεων (αρθρική αντλία) της περιοχής.
Στις λειτουργίες του λεμφικού συστήματος συμπεριλαμβάνεται η μεταφορά τοξικών και μολυσματικών ουσιών και η αποθήκευση ή η αποτοξίνωσή τους σε ειδικούς αδένες, τους λεμφαδένες, καθώς, επίσης, η ανοσολογική άμυνα του οργανισμού, με την παραγωγή αντισωμάτων από τους λεμφαδένες. Οποιαδήποτε βλάβη σε κάποιο τμήμα του λεμφικού συστήματος θα προκαλέσει οίδημα (πρήξιμο) στην αντίστοιχη περιοχή, το οποίο, ανάλογα με το είδος, θα έχει και την αντίστοιχη θεραπεία.
Παρακάτω περιγράφονται τα είδη του οιδήματος και ο τρόπος αντιμετώπισής του από τον εξειδικευμένο φυσικοθεραπευτή.
Μετατραυματικό—μετεγχειρητικό οίδημα
Ένας τραυματισμός ή μια χειρουργική επέμβαση προκαλούν αυξημένη παραγωγή υγρού (οίδημα) στην περιοχή. Παράλληλα είναι πιθανό, το λεμφικό σύστημα της περιοχής να έχει υποστεί βλάβη. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να μην μπορεί να μεταφέρει ικανοποιητικά το παραγόμενο υγρό και άρα να παραμένει μικρό ή μεγάλο πρήξιμο στην περιοχή, ανάλογα με την έκταση της βλάβης. Το οίδημα αυτό, εκτός από το ότι είναι επώδυνο, τις περισσότερες φορές παρεμποδίζει την κινητικότητα της άρθρωσης. Τέτοια οιδήματα μπορούν να εμφανιστούν σε οποιονδήποτε τραυματισμό ή επέμβαση όπως για παράδειγμα σε διάστρεμμα, ρήξη χιαστού, θλάση κτλ.
Η θεραπεία ενός μετατραυματικού ή μετεγχειρητικού οιδήματος περιλαμβάνει την ολοκληρωμένη αποσυμφορητική θεραπεία, δηλ. λεμφική παροχέτευση και περίδεση του μέλους για μερικές μέρες ανάλογα με την έκταση της βλάβης. Σκοπός της είναι η μείωση του οιδήματος και, συνεπώς, η ταχύτερη και αποτελεσματικότερη αποκατάσταση του εύρους τροχιάς της κίνησης με θεαματικά αποτελέσματα από την πρώτη κιόλας συνεδρία.
Φλεβολεμφοστατικό οίδημα
Πρόκειται για οίδημα, κυρίως, των κάτω άκρων που προκαλείται από τη διαταραχή του λεμφικού συστήματος ως αποτέλεσμα της χρόνιας φλεβικής ανεπάρκειας. Στα πρώτα στάδια, η θεραπεία περιλαμβάνει την περιστασιακή χρήση συμπιεστικής κάλτσας. Για παράδειγμα, σε δραστηριότητες όπου υπάρχουν μεγάλες περίοδοι ακινησίας (ταξίδι) ή ορθοστασίας (εργασία) θεωρείται απαραίτητη η χρήση της κάλτσας. Υπάρχουν διάφορες κάλτσες στο εμπόριο. Πιο αποτελεσματικές θεωρούνται εκείνες που μετριούνται από ειδικό και κατασκευάζονται ειδικά στα μέτρα του ασθενή (εξατομικευμένη θεραπεία). Όταν το οίδημα βρίσκεται στο δεύτερο και το τρίτο στάδιο, δηλαδή, δεν εξαλείφεται με την ξεκούραση, τότε, συστήνεται λεμφική παροχέτευση και περίδεση του μέλους για μερικές μέρες και στη συνέχεια συστηματική εφαρμογή της συμπιεστικής κάλτσας.
Λιποίδημα
Το λιποίδημα είναι μια χρόνια διαταραχή, κατά την οποία εμφανίζεται βλάβη στην κατανομή του λίπους στα κάτω άκρα και η οποία προσομοιάζει σε θέση και όψη με το παντελόνι ιππασίας. Η αντιμετώπισή του αφορά κυρίως σε εφαρμογή συμπιεστικού ρούχου (κολάν) και άσκησης και λιγότερο στη χρήση της λεμφικής παροχέτευσης.
Λεμφοίδημα
Το λεμφοίδημα είναι μια παθολογική κατάσταση στην οποία τα λεμφαγγεία είτε είναι πολύ λίγα είτε δε λειτουργούν σωστά. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να μην μπορούν να μεταφέρουν επαρκώς τη λέμφο στην αιματική κυκλοφορία. Υπάρχουν δύο είδη λεμφοιδήματος:
α. το πρωτογενές, το οποίο έχει άγνωστη αιτιολογία και μπορεί να ενεργοποιηθεί από ασήμαντη αφορμή (πχ. γρατζουνιά από λουλούδι), και
β. το δευτερογενές, το οποίο σχετίζεται με τραυματισμούς ή χειρουργεία, όπως συμβαίνει για παράδειγμα σε επέμβαση αφαίρεσης λεμφαδένων λόγω κακοήθειας του μαστού. Το λεμφοίδημα αποτελεί μια χρόνια μη αναστρέψιμη κατάσταση, η οποία, δυστυχώς, δε θεραπεύεται. Μπορεί όμως να αντιμετωπιστεί και να διατηρηθεί σε μια σταθερή κατάσταση με τη βοήθεια του φυσικοθεραπευτή αλλά και μέσω της καθημερινής αυτοθεραπείας του ασθενή.
Η διαχείριση του λεμφοιδήματος
Η θεραπεία περιλαμβάνει δύο φάσεις: α. τη φάση αποσυμφόρησης και β. τη φάση συντήρησης. Κατά την πρώτη φάση, ο ασθενής υπόκειται σε λεμφική παροχέτευση δια των χειρών (μέθοδος Vodder). Επιπλέον, εφαρμόζεται λεμφική συμπιεστική περίδεση με πολλαπλά στρώματα υλικών. Η παραπάνω διαδικασία πραγματοποιείται σε καθημερινή βάση για περίπου 8-12 συνεδρίες. Αυτό γίνεται με σκοπό την αποσυμφόρηση του οιδήματος σε όσο το δυνατό μεγαλύτερο βαθμό. Κατά τη δεύτερη φάση, ο ασθενής εφαρμόζει καθημερινά την αυτοθεραπεία του και επισκέπτεται συχνά τον φυσικοθεραπευτή του για επανέλεγχο, προκειμένου να διατηρήσει σταθερή την κατάσταση του οιδήματος. Η συχνότητα του επανελέγχου καθορίζεται από τον ειδικό.
Περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τη διαχείριση του λεμφοιδήματος, διαβάστε το άρθρο:
Τι είναι το λεμφοίδημα και πώς να το διαχειριστείτε
Το παραπάνω άρθρο δημοσιεύτηκε στην τοπική εφημερίδα “Πρωϊνός Λόγος” στις 20-11-2016 και τη συγγραφική επιμέλεια είχε η Δρ. Κωνσταντίνα Χάνου – Τσόγια
Στις μέρες μας, όλο και μεγαλύτερες μάζες πληθυσμού ταλαιπωρούνται από προβλήματα στο αναπνευστικό τους σύστημα, ανεξάρτητα από την ηλικία. Η ατμόσφαιρα συνεχώς επιβαρύνεται από μικροσωματίδια που αιωρούνται στον αέρα. Αυτά παράγονται όχι μόνο από τα καυσαέρια των αυτοκινήτων, αλλά και από την καύση των ξύλων, που χρησιμοποιείται πια ως κύριο μέσο θέρμανσης στα σπίτια.
Τα σωματίδια αυτά, όπως είναι η σκόνη, ο καπνός και η στάχτη, ενοχοποιούνται για αναπνευστικές λοιμώξεις και αναπνευστικά προβλήματα. Συνήθως, εισέρχονται με την εισπνοή και, μέσω της αναπνευστικής οδού, περνάνε στους πνεύμονες. Εκεί δημιουργούν χημικές αντιδράσεις, οι οποίες μπορεί να είναι δηλητηριώδεις ή και θανατηφόρες για τον άνθρωπο. Δυστυχώς, δεν είναι εύκολο να προστατευτεί κανείς από αυτά τα αόρατα μικροσωματίδια. Πολλά από αυτά μπορούν να περάσουν στο εσωτερικό των σπιτιών, ακόμη και όταν οι πόρτες και τα παράθυρα είναι κλειστά! Πιο επιρρεπή σε προβλήματα υγείας είναι άτομα με μειωμένο ανοσοποιητικό σύστημα, καρκινοπαθείς, καρδιοπαθείς, μικρά παιδιά και καπνιστές. Επιπλέον, επιβαρύνεται σοβαρά η υγεία ασθενών που ήδη πάσχουν από χρόνια αναπνευστικά προβλήματα.
Πώς μπορεί να βοηθήσει η φυσικοθεραπεία
Η φυσικοθεραπεία αποτελεί μια επιστήμη που ασχολείται με αναπνευστικά προβλήματα εδώ και δεκαετίες. Η δράση της θεωρείται ευεργετική γιατί διευκολύνει την αναπνοή ενώ προλαμβάνει λοιμώξεις και/ή φλεγμονές από τη συγκέντρωση παχύρευστων εκκρίσεων που δεν μπορούν να απομακρυνθούν από τον οργανισμό μέσω του βήχα. Επίσης, τον μαθαίνει πώς να ζει με το πρόβλημά του χωρίς φόβο και πανικό και φυσικά πώς να έχει μια καλύτερη ποιότητα ζωής.
Στα άτομα που μπορεί να επωφεληθούν από την αναπνευστική φυσικοθεραπεία συγκαταλέγονται:
α. ασθενείς με χρόνιες αναπνευστικές παθήσεις (πχ. άσθμα, χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια, κυστική ίνωση),
β. χρόνια κλινήρεις ασθενείς (πχ. μετά από εγκεφαλικό ή άλλη πάθηση που δεν τους επιτρέπει να σηκωθούν από το κρεβάτι),
γ. ασθενείς μετά από οποιοδήποτε χειρουργείο, ιδίως του θώρακα,
δ. άτομα με οστεοπόρωση ή σοβαρά προβλήματα κύφωσης και σκολίωσης που παρεμποδίζουν τη σωστή αναπνοή και
ε. καπνιστές
Πώς λειτουργεί το αναπνευστικό μας σύστημα
Οι πνεύμονες αποτελούν το όργανο της επεξεργασίας του οξυγόνου της ατμόσφαιρας. Στην αναπνοή το 
σημαντικότερο ρόλο παίζουν οι μυς. Οι τελευταίοι μετακινούν στην ουσία τα οστά και τους πνεύμονες προκειμένου να εισπνεύσουμε και να εκπνεύσουμε αέρα. Εκεί ακριβώς έγκειται και ο ρόλος της φυσικοθεραπείας: στο γεγονός δηλαδή ότι μπορεί να δράσει σε αυτούς τους μυς και με τη σωστή εκπαίδευση και ενδυνάμωση, να καταφέρει ο ασθενής να βελτιώσει την ποιότητα της αναπνευστικής του λειτουργίας.
Το διάφραγμα
Το διάφραγμα αποτελεί τον κυριότερο μυ της αναπνοής. Βρίσκεται κάτω από τους πνεύμονες και όταν συσπάται, τους τραβά προς τα κάτω ώστε να μεγαλώσει ο όγκος τους και να γεμίσουν με οξυγόνο. Αντίθετα, όταν χαλαρώνει, οι πνεύμονες επανέρχονται στην αρχική τους θέση. Εκτός από το διάφραγμα υπάρχουν και άλλοι, μικρότεροι μυς, οι οποίοι με τη σειρά τους βοηθούν στην έκπτυξη του θώρακα. Αυτοί ανεβάζουν τις πλευρές, το στέρνο και την κλείδα, για να μπορέσουν να κινηθούν και να «μεγαλώσουν» οι πνεύμονες με τη βοήθεια του διαφράγματος.
Είναι ενδιαφέρον να αναφερθεί ότι, συνήθως, οι άνδρες από τη φύση τους αναπνέουν με τη βοήθεια του διαφράγματος. Αντίθετα, οι γυναίκες χρησιμοποιούν περισσότερο τους υπόλοιπους αναπνευστικούς μυς και λιγότερο το διάφραγμα. Αυτή η διαφοροποίηση έχει μια λογική εξήγηση, αφού το γυναικείο σώμα έχει φτιαχτεί για αναπαραγωγή. Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να αντεπεξέλθει στη μειωμένη δράση του διαφράγματος εξαιτίας μιας κύησης. Παρόλα αυτά, η εκπαίδευση της σωστής αναπνοής, και δη της διαφραγματικής αναπνοής, βοηθά το άτομο είτε αυτό πάσχει από κάποια ασθένεια είτε είναι υγιές, να αντεπεξέλθει χωρίς προβλήματα τόσο σε καθημερινές όσο και σε αθλητικές δραστηριότητες.
Η διαφραγματική αναπνοή
Η εκπαίδευση της διαφραγματικής αναπνοής δεν είναι δύσκολη και μπορεί να γίνει με διάφορους τρόπους. Εν συντομία, ο ασκούμενος μαθαίνει στην αρχή συνειδητά να χρησιμοποιεί το διάφραγμά του, κίνηση η οποία αργότερα εκτελείται μηχανικά. Με αυτόν τον τρόπο, οι πνεύμονες λαμβάνουν περισσότερο οξυγόνο κατά την εισπνοή. Ετσι, οι ιστοί να «τρέφονται» καλύτερα, δουλεύουν περισσότερο και κουράζονται λιγότερο. Πρακτικά, το άτομο μαθαίνει να φουσκώνει την κοιλιά όταν εισπνέει αέρα, με προσοχή για να μην ενεργοποιήσει τους κοιλιακούς μυς. Έπειτα, την ξεφουσκώνει όταν εκπνέει, ακολουθώντας ουσιαστικά τη σύσπαση – χαλάρωση του διαφράγματος.
Αναπνευστική φυσικοθεραπεία: μια τυπική συνεδρία
Ο ασθενής ξαπλώνει σε διάφορες θέσεις, με τέτοιο τρόπο ώστε να διευκολύνεται η εφαρμογή των τεχνικών σε κάθε πνεύμονα. Η αναπνευστική φυσικοθεραπεία προϋποθέτει, για τη σωστή εφαρμογή της, την κατανάλωση αρκετής ποσότητας νερού μέχρι και 1 ώρα πριν τη συνεδρία. Επίσης, μπορούν να καταναλώνονται μικροποσοότητες κατά τη διάρκεια της συνεδρίας (μικρές γουλιές), προκειμένου να διευκολυνθεί η απόχρεμψη.
Η διάρκεια της συνεδρίας ποικίλει ανάλογα με τη σοβαρότητα της βλάβης, την ποσότητα και τη θέση των εκκρίσεων που υπάρχουν στον κάθε πνεύμονα. Συνήθως, μια αποτελεσματική συνεδρία διαρκεί τουλάχιστον 15 λεπτά και μπορεί να φτάσει έως και τη 1 ώρα σε κάποιες κατηγορίες ασθενών. Οι τεχνικές που χρησιμοποιούνται περιλαμβάνουν:
α) ελαφριά «χτυπήματα» σε διάφορα σημεία πάνω στο θώρακα,
β) χνώτισμα (μια βίαιη εκπνοή χωρίς να βήξει το άτομο) και
γ) βήχα, και έχουν ως σκοπό να διευκολύνουν την αποκόλληση των εκκρίσεων και την απόχρεμψη.
Παράλληλα, κάθε ασθενής εκπαιδεύεται στη διαφραγματική αναπνοή, μαθαίνοντας, έτσι, να παράγει μεγαλύτερο έργο, με λιγότερο κόπο.
Άσκηση στην αναπνευστική φυσικοθεραπεία
Ανάλογα με την πάθηση και την πρόοδο του ασθενή, δίνονται ασκήσεις για την ενδυνάμωση των
αναπνευστικών μυών, οι οποίες, συνήθως, περιλαμβάνουν ασκήσεις των άνω άκρων. Επιπλέον, ο ασθενής εκπαιδεύεται σε αλλαγή συμπεριφοράς σε ότι αφορά στη στάση του απέναντι στο πρόβλημά του. Μια αλλαγή συμπεριφοράς αποτελεί, για παράδειγμα, η διαχείριση του φόβου του σχετικά με την ενασχόλησή του με κάποια φυσική ή και αθλητική δραστηριότητα. Ακριβώς εξαιτίας του φόβου τους, τα άτομα αυτά δε γυμνάζονται δημιουργώντας, έτσι ένα φαύλο κύκλο, στον οποίο το πρόβλημά τους ανακυκλώνεται και δε βελτιώνεται.
Ο ρόλος, λοιπόν, του φυσικοθεραπευτή, σε συνεργασία πάντα με την υπόλοιπη ιατρική ομάδα, είναι να μάθει στο άτομο να ζει με το πρόβλημά του και να τον εκπαιδεύσει ώστε να ξεπερνά τις κρίσεις του μέσα από ειδικές θέσεις και στάσεις που διευκολύνουν τη δράση του διαφράγματος.
Ένα αναπνευστικό πρόβλημα, συνήθως, δεν αποκαθίσταται πλήρως, όμως η φυσικοθεραπεία μπορεί να βοηθήσει ώστε να μειωθεί ο κίνδυνος των λοιμώξεων από τη στάση των εκκρίσεων. Έτσι, ο ασθενής
αρρωσταίνει λιγότερο συχνά,
αναπνέει πιο σωστά και
διατηρεί μια καλή ποιότητα ζωής, συμμετέχοντας ενεργά στο κοινωνικό του περιβάλλον.
Άλλωστε, δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι το ανθρώπινο σώμα λειτουργεί όπως ένα αυτοκίνητο: όσο πιο καλοδιατηρημένο το έχει κανείς, τόσο λιγότερες βλάβες προκύπτουν!
Για περισσότερες πληροφορίες ενημερωθείτε από την ιστοσελίδα μας: https://physiotrikala.gr/pathiseis/anapneystikes-pathiseis/
Το παραπάνω άρθρο δημοσιεύτηκε από τον Πανελλήνιο Σύλλογο Φυσικοθεραπευτών (Περιφερειακό Τμήμα Τρικάλων – Καρδίτσας) στην τοπική εφημερίδα “Πρωϊνός Λόγος” στις 16-02-2013 και τη συγγραφική επιμέλεια είχε η Δρ. Κωνσταντίνα Χάνου – Τσόγια
Η χρήση του ηλεκτρονικού υπολογιστή στην εργασία έχει απλοποιήσει τη ζωή των εργαζομένων σε πολλούς τομείς, έχει όμως, όπως σε κάθε νέα τεχνολογική ανακάλυψη, επιφέρει καινούρια προβλήματα. Πράγματι, πολλά άτομα αντιμετωπίζουν προβλήματα στη σπονδυλική τους στήλη, τα χέρια και τα μάτια. Αυτό συμβαίνει κυρίως από τη λανθασμένη θέση του υπολογιστή πάνω στο γραφείο, σε συνδυασμό με την πολύωρη καθιστική εργασία. Έρευνες έχουν δείξει ότι η σωστή τοποθέτηση του σώματος μπροστά από τον υπολογιστή προλαμβάνει έως κάποιο βαθμό αρκετές μυοσκελετικές παθήσεις.
Η σωστή καρέκλα
Η επιλογή της σωστής καρέκλας πρεπει να αποτελεί προτεραιότητα για όλους αφού θεωρείται ο προασπιστής 
της ξεκούραστης εργασίας και της προστασίας από δυσάρεστες ενοχλήσεις. Η επιλογή της εξαρτάται κυρίως από το είδος της εργασίας στην οποία απασχολείται ο εργαζόμενος.
Σε γενικές γραμμές, καλό είναι το κάθισμα να διαθέτει ψηλή πλάτη, με τη μέση να υποστηρίζεται από κάποιο μαξιλάρι το οποίο είτε είναι ενσωματωμένο είτε προστίθεται επιπλέον (πχ. μαξιλαράκι-ρολό McKenzie).
Αυτά τα μαξιλάρια έχουν τη δυνατότητα να διατηρούν τη μέση παθητικά σε πιο σωστή θέση για όσο χρόνο χρησιμοποιείται η καρέκλα. Επίσης, κρίνεται απαραίτητο η καρέκλα να έχει βραχίονες ώτε να ακουμπούν οι αγκώνες. Η χαλαρή θέση των χεριών απαιτείται ιδίως στην περίπτωση που το γραφείο είναι στενό και οθόνη με πληκτρολόγιο χωράνε μετά βίας.
Όταν οι αγκώνες δε στηρίζονται, τότε οι μυς που βρίσκονται στα πλάγια του αυχένα και των ώμων αναγκάζονται να συσπαστούν για μεγάλη χρονική διάρκεια. Άμεση συνέπεια είναι οι μυς να «κουράζονται» και να το κάνουν σαφές με έντονο σπασμό, πόνο ή κάψιμο στην περιοχή.
Η θέση της οθόνης
Σε ότι αφορά στη θέση της οθόνης και του πληκτρολογίου σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να βρίσκονται δεξιά ή 
αριστερά από το σώμα. Σε αυτήν την περίπτωση, το κεφάλι αναγκάζεται να κάνει συχνά στροφές. Αυτό έχει ώς συνέπεια όχι μόνο να επιδεινώνει ήδη υπάρχοντα μυοσκελετικά προβλήματα αλλά να δημιουργεί και νέα. Σκεφτείτε για παράδειγμα έναν τραπεζικό υπάλληλο: πόσες στροφές κάνει την ημέρα όταν κοιτάζει μια τον πελάτη και μια την οθόνη; Μάλιστα, η οθόνη συνήθως βρίσκεται για λόγους οικονομίας χώρου πλάγια και ψηλά σε σχέση με τα μάτια του! Τέτοιες συνθήκες εργασίας μπορεί να οδηγήσουν σε σοβαρές παθολογίες στον αυχένα με συμπτώματα όπως ζαλάδες, πονοκεφάλους και διαταραχές της όρασης.
Συνοπτικά
Ο κορμός πρέπει να βρίσκεται σε ορθή γωνία σε σχέση με τα πόδια,
οι αγκώνες να υποστηρίζονται στο γραφείο ή στους βραχίονες της καρέκλας,
η οθόνη και το πληκτρολόγιο να τοποθετούνται μπροστά από το άτομο,
η απόσταση της οθόνης από το σώμα να είναι περίπου τόση όσο το μήκος του χεριού και
η κλίση της οθόνης να έχει γωνία περίπου 30 μοίρες σε σχέση με το οριζόντιο επίπεδο, γιατί έτσι διευκολύνεται η όραση.
Οι παραπάνω συμβουλές είναι απλές και βρίσκουν εφαρμογή σε όλες τις εργασίες που περιλαμβάνουν χρήση υπολογιστή και καθιστική εργασία.
Για περισσότερες πληροφορίες, ζητήστε τον οδηγό πρόληψης του PhysioTrikala, κάνοντας εγγραφή στην ιστοσελίδα μας https://physiotrikala.gr/
Το παραπάνω άρθρο δημοσιεύτηκε στην τοπική εφημερίδα “Πρωϊνός Λόγος” στις 31-01-2003 και τη συγγραφική επιμέλεια είχε η Δρ. Κωνσταντίνα Χάνου – Τσόγια
Ανάμεσα στις φράσεις «power plate» και «άσκηση σε πλατφόρμα δόνησης», το μεγαλύτερο ποσοστό των αναγνωστών θα κατανοήσει μόνο το περιεχόμενο της πρώτης. Παρόλα αυτά, και οι δύο φράσεις έχουν ταυτόσημη έννοια. Πιο συγκεκριμένα, ο όρος «Power Plate» χρησιμοποιείται λανθασμένα από το ευρύ κοινό για να δηλώσει την άσκηση με δόνηση. Στην πραγματικότητα όμως, η λέξη φανερώνει τη μάρκα της συσκευής που χρησιμοποιείται από τον εκάστοτε χρήστη.
Οι πλατφόρμες που κυκλοφορούν στο εμπόριο είναι πολλές (Galileo, Nemes, Power plate κτλ.), με τα χαρακτηριστικά τους να διαφέρουν ανάλογα με τον κατασκευαστή τους. Η κυριότερη διαφορά τους έγκειται στο είδος της δόνησης που παράγουν, αν πρόκειται δηλαδή αμφίπλευρη (oscillating) ή κάτακόρυφη (linear) δόνηση.
Χαρακτηριστικά της δόνησης
Έρευνες έχουν δείξει ότι οι πλατφόρμες αμφίπλευρης δόνησης διατηρούν σε χαμηλά επίπεδα τη δόνηση που μεταφέρεται προς τον αυχένα. Κατ’ αυτόν τον τρόπο, προστατεύουν καλύτερα τα εσωτερικά όργανα και τον εγκέφαλο από μηχανικές καταπονήσεις.
Τα χαρακτηριστικά της δόνησης περιλαμβάνουν:
τη συχνότητα (που μετριέται σε Hz),
το πλάτος ταλάντωσης (που μετριέται σε cm ή mm) και
τη διάρκεια της εφαρμογής (που μετριέται σε min ή sec).
Σημαντικό ρόλο παίζει, επίσης, ο τρόπος εφαρμογής της άσκησης, πχ. αν είναι συνεχόμενη ή διαλλειμματική. Επιπλέον, σημαντική είναι η θέση του χρήστη στην πλατφόρμα, πχ. όρθιος, σε ημικάθισμα κτλ. Παράλληλα, το είδος της άσκησης πάνω στην πλατφόρμα πχ. αν εκτελούνται στατικές ή δυναμικές ασκήσεις, αποτελεί απαραίτητο στοιχείο ελέγχου κατά τον σχεδιασμό της άσκησης.
Όπως είναι φυσικό, ο αριθμός των συνδυασμών που μπορεί να γίνουν ανάμεσα στα χαρακτηριστικά της δόνησης είναι πολύ μεγάλος. Τα παραπάνω αποτελούν ένδειξη του πόσο προσεκτικοί οφείλουμε, εκπαιδευτές και ασκούμενοι, να είμαστε ώστε να είναι ασφαλής η χρήση της δόνησης.
Αντενδείξεις
Για προληπτικούς, κυρίως, λόγους δε συστίνεται από τους ερευνητές να εκτελούν άσκηση πάνω σε πλατφόρμες άτομα που πάσχουν από οξείες παθήσεις ή έχουν υποστεί πρόσφατα χειρουργεία. Απαγορευτική είναι βέβαια και η χρήση της κατά τη διάρκεια μιας εγκυμοσύνης.
Ωφέλη από τη χρήση της άσκησης με δόνηση
Όλες αυτές οι πληροφορίες δίνονται με σκοπό να υπάρξει σωστή ενημέρωση και τήρηση των οδηγιών για την καλύτερη πρόληψη από τραυματισμούς. Άλλωστε, φαίνεται ότι η άσκηση με δόνηση έχει θετικά αποτελέσματα στη μυϊκή δύναμη και ευλυγισία. Δεν είναι γνωστά όμως ακόμη τα αποτελέσματα που μπορεί να έχει στη μείωση του βάρους και του λίπους. Το ίδιο συμβαίνει και σε ότι αφορά στην στην εκγύμναση του μυϊκού συστήματος, τουλάχιστον όχι με τον τρόπο που φαντάζονται οι περισσότεροι – ο άνδρας με τους τέλειους κοιλιακούς και η γυναίκα με τους σμιλεμένους γλουτούς. Έτσι, πρέπει να είμαστε υποψιασμένοι ως προς το τι άσκηση κάνουμε και τι μας προσφέρει.
Αυτό που πρέπει να θυμάστε όλοι είναι ότι τέτοιου είδους άσκηση μπορεί να εκτελεστεί μόνο με την παρουσία έμπειρου και σωστά ενημερωμένου προσωπικού.
Με αυτόν τον τρόπο διασφαλίζεται η σωστή και ασφαλής εκγύμναση του μαζικού πληθυσμού. Τέλος, προσωπική άποψη είναι ότι η άσκηση με δόνηση δεν μπορεί να αντικαταστήσει τον κλασσικό τρόπο ενδυνάμωσης που εφαρμόζεται μέχρι σήμερα στα γυμναστήρια και τους χώρους υγείας. Παρόλα αυτά, μπορεί να αποτελέσει ένα επιπρόσθετο μέσο αποτελεσματικής εκγύμνασης για τη βελτίωση της απόδοσης και της επίδοσης των ασκούμενων.
Το παραπάνω άρθρο δημοσιεύτηκε στην τοπική εφημερίδα “Πρωϊνός Λόγος” στις 01-02-2009 και τη συγγραφική επιμέλεια είχε η Δρ. Κωνσταντίνα Χάνου – Τσόγια
Οι πονοκέφαλοι αποτελούν τις συχνότερες ενοχλήσεις στην καθημερινότητα του σύγχρονου ανθρώπου ανεξαρτήτου ηλικίας και φύλου. Συνδέονται, συνήθως, με παράγοντες όπως το άγχος, την κακή στάση και μερικές βλαβερές συνήθειες που έχει υιοθετήσει συνειδητά ή ασυνείδητα. Υπάρχουν πολλές κατηγορίες πονοκεφάλου. Σε κάποιες, οι αιτίες του πόνου δεν είναι αποσαφηνισμένες (πχ. ημικρανίες), ενώ σε άλλες ο πόνος προέρχεται από συγκεκριμένες δομές. Τέτοιες είναι οι μυς, τα οστά και τα νεύρα, που βρίσκονται στην περιοχή του αυχένα και από εκεί να ακτινοβολεί στο κεφάλι.
Συμπτώματα
Σε γενικές γραμμές, οι πονοκέφαλοι πλήττουν κυρίως τις γυναίκες. Η ηλικία εμφάνισής του ποικίλει από την παιδική ως τη μεση ηλικία ανάλογα με τον τύπο του πονοκεφάλου. Φαίνεται όμως ότι ως φαινόμενο κορυφώνεται κατά την 4η δεκαετία της ζωής των πασχόντων και υποχωρούν οδεύοντας προς την 5η δεκαετία. Οι κρίσεις μπορεί να διαρκούν από λίγα λεπτά ως αρκετά 24ωρα, με εξάρσεις τουλάχιστον μία φορά μέσα στο μήνα. Τα συνοδά συμπτώματα ποικίλουν από δακρύρροια ή ρινόρροια μέχρι ναυτίες, οι εμετούς, φωτοφοβία και φωνοφοβία.
Από έρευνες προκύπτει ότι οι μυς του αυχένα και του ώμου μπορεί να παίζουν σημαντικό ρόλο στη γέννηση ή την ενίσχυση του πονοκεφάλου. Σε αυτήν την περίπτωση, ο ρόλος του φυσικοθεραπευτή είναι να ερευνήσει:
που υπάρχει το πρόβλημα,
ποια είναι τα αίτια του πονοκεφάλου (αν υπάρχει εμφανής αιτία)
και ποια είναι τα κατάλληλα μέσα που μπορεί να χρησιμοποιήσει για τη μείωση των συμπτωμάτων.
Η παρέμβασή του περιλαμβάνει τη χρήση φυσικών μέσων (πχ. ρεύματα, υπέρηχοι, μάλαξη). Επιπλέον, μπορεί να εφαρμόσει και άλλες εξειδικευμένες τεχνικές, όπως χειρισμοί, κινητοποίηση, McKenzie, και όποιο άλλο εργαλείο έχει στη διάθεσή του.
Συνήθεις ύποπτοι για την εμφάνιση του πονοκέφαλου
Στις αιτίες εμφάνισης ενός πονοκεφάλου συγκαταλέγεται μεταξύ άλλων η λανθασμένη στάση. Συνήθως, παρατηρείται ότι τα άτομα που πάσχουν παρουσιάζουν μια πρόσθια προβολή του κεφαλιού σε σχέση με το φυσιολογικό. Εκείνο που δεν είναι ακόμη αποσαφηνισμένο είναι αν ο πονοκέφαλος αποτελεί την αιτία ή το αποτέλεσμα της προβολής. Όποιο ρόλο και να παίζει όμως, η πρόσθια προβολή αποτελεί είτε προκλητικό είτε επιβαρυντικό παράγοντα, ο οποίος οφείλει να διορθωθεί. Κάτι τέτοιο, μπορεί να επιτευχθεί μέσω της σωστής άσκησης που θα προταθεί από το φυσικοθεραπευτή αλλά και μέσω άλλων προληπτικών μέτρων.
Όταν ο πόνος είναι ψυχοσωματικός
Το άγχος αποτελεί έναν ακόμη παράγοντα που συμβάλλει καθοριστικά στην εμφάνιση του πονοκεφάλου. Πράγματι, πολλοί άνθρωποι μόλις βρεθούν σε μια στρεσογόνο κατάσταση όπως πχ. μια διορία, κατευθείαν παρουσιάζουν συμπτώματα. Ο ρόλος του φυσικοθεραπευτή εδώ είναι καθοριστικός αφού απαιτείται να αναγνωρίζει τις περιπτώσεις εκείνες οι οποίες χρίζουν διαφορετικής βοήθειας από αυτήν που μπορεί να προσφέρει ο ίδιος.
Ένας ψυχολόγος για παράδειγμα θα μπορέσει να βοηθήσει το άτομο να αντιληφθεί τη βαθύτερη ψυχολογική αιτία που «σωματοποιεί» το πρόβλημά του. Η παρότρυνση σε άλλη ειδικότητα πρέπει να χαρακτηρίζεται από ιδιαίτερη λεπτότητα ώστε ο ασθενής να ανταποκριθεί θετικά.
Πονοκέφαλοι από άλλες αιτίες
Οι πονοκέφαλοι μπορεί να προκύπτουν και από άλλες αιτίες όπως για παράδειγμα πρόβλημα στα μάτια, νευραλγία τριδύμου, που συνήθως αντανακλά πόνο στο πρόσωπο. Επίσης, προβλήματα στην κροταφογναθική άρθρωση, από συνήθειες όπως το δάγκωμα των χειλιών και το μάσημα των νυχιών μπορει να προκαλέσουν πονοκέφαλο. Η χρήση ενός κακού μαξιλαριού και ο ύπνος σε ένα παλιό και προβληματικό στρώμα μπορεί να προκαλέσει ή να επιδεινώσει τον πονοκέφαλο. Όλοι αυτοί οι παράγοντες επιβεβαιώνουν την επιτακτική ανάγκη που υπάρχει για εξονυχιστικό έλεγχο του ασθενή από τον κατάλληλο ιατρό αλλά και για αυστηρή καθοδήγηση από το φυσικοθεραπευτή.
Όσο και να προσπαθεί όμως ο φυσικοθεραπευτής, η βελτίωση του ασθενή εξαρτάται στο μεγαλύτερο βαθμό από τη διάθεση που έχει ο ίδιος να συμβάλλει ενεργά στη θεραπεία του, να εκπαιδευτεί και να αλλάξει τον τρόπο ζωής του προς το καλύτερο.
Το παραπάνω άρθρο δημοσιεύτηκε στην τοπική εφημερίδα “Πρωϊνός Λόγος” στις 02-09-2009 και τη συγγραφική επιμέλεια είχε η Δρ. Κωνσταντίνα Χάνου – Τσόγια
